Bakır (Cu) insan vücudunda bulunan kofaktör olarak görev yapan birçok enzimin yapısında bulunan bir eser elementtir. İnsan vücudunda 100-150 mg bakır bulunur.
Bakır eksikliğinde hipokromik anemi, nötropeni, saçlarda ve deride hipopigmentasyon, anormal kemik gelişimi, vasküler anormallikler oluşabilir.
Bakır kaynakları:
Hayvansal ve bitkisel besinlerde bulunmaktadır. Bitkisel besinlerdeki bakır düzeyi topraktan çok etkilenmemekle birlikte, özellikle kontamine olmuş çevrelerde yetişen bitki yapraklarındaki bakır miktarı yüksek bulunmuştur. Organ etleri, yağlı tohumlar, kurubaklagiller, et, deniz ürünleri, yumurta ve yeşil yapraklı sebzeler bakırın iyi kaynaklarıdır. Rafine edilmiş tahıllarda, şeker, süt ve süt ürünlerinde bakır düzeyi düşüktür.
Gereksinme:
Sağıklı bireylerde bakır eksikliğine rastlanmaz sadece vejetaryen beslenenler risk grubunu oluştururlar.
Böbrek hastalıklarında idrarla seruloplazmin kaybına bağlı olarak plazma Cu düzeyleri düşer. Çölyak hastalığı, ülseratif kolit gibi emilim bozukluklarında da Cu emilimi engellenerek plazma düzeyleri düşer. Bunun yanında ağır malnütrisyonlu hastslarda Cu verilmesi yararlıdır. Bakır atımının azaldığı, birikiminin doku ve organlarda harabiyet yapacağı Wilson hastalığında hastalara Cu kısıtlı beslenme programı uygulanmaktadır.
Bu hastalıkta çocuğun yaşı, ağırlığı ve büyüme hızı dikkate alınarak kısıtlanır. Hastalık 5-6 yaşlarından sonra ortaya çıktığı için 1 mg Cu içeren beslenme programları uygulanır.
Wilson Hastalığı:
Otozomal resesif geçiş gösteren ve vücutta bakır birikimi olarak tanımlanan bir hastalıktır. Erken tanıda özellikle nörolojik bozuklukları ve organ bozukluklarını önlemek olanaklıdır. Vücutta bakır birikimi üç şekilde olmaktadır: Emiliminde fazlalık, dağılımda anormallik ve atılımda azalma.
Yapılan birçok çalışma vücuttan atımın az olduğunu göstermektedir. Wilson hastalığında bakır atımı doğuştan bozuk olduğu halde hastalık 5 yaş sonrasında ortaya çıkmaktadır.
Bakırdan kısıtlı (1 mg) Beslenme Programı Değişimleri
Günlük 1 g TUZ tüketilebilir.
Günlük 10 g TEREYAĞI tüketilebilir.
Bakır eksikliğinde hipokromik anemi, nötropeni, saçlarda ve deride hipopigmentasyon, anormal kemik gelişimi, vasküler anormallikler oluşabilir.
Bakır kaynakları:
Hayvansal ve bitkisel besinlerde bulunmaktadır. Bitkisel besinlerdeki bakır düzeyi topraktan çok etkilenmemekle birlikte, özellikle kontamine olmuş çevrelerde yetişen bitki yapraklarındaki bakır miktarı yüksek bulunmuştur. Organ etleri, yağlı tohumlar, kurubaklagiller, et, deniz ürünleri, yumurta ve yeşil yapraklı sebzeler bakırın iyi kaynaklarıdır. Rafine edilmiş tahıllarda, şeker, süt ve süt ürünlerinde bakır düzeyi düşüktür.
Gereksinme:
Sağıklı bireylerde bakır eksikliğine rastlanmaz sadece vejetaryen beslenenler risk grubunu oluştururlar.
|
YAŞ
|
GEREKSİNME(mg/gün)
|
|
0-6 ay
|
0,4 - 0,6
|
|
6-12 ay
|
0,6 - 0,7
|
|
1-3 yaş
|
0,7 - 1,0
|
|
4-6 yaş
|
1,0 - 1,5
|
|
7-10 yaş
|
1,0 - 2,0
|
|
11 yaş +
|
1,5 - 2,5
|
|
Yetişkin
|
1,5 - 3,0
|
Böbrek hastalıklarında idrarla seruloplazmin kaybına bağlı olarak plazma Cu düzeyleri düşer. Çölyak hastalığı, ülseratif kolit gibi emilim bozukluklarında da Cu emilimi engellenerek plazma düzeyleri düşer. Bunun yanında ağır malnütrisyonlu hastslarda Cu verilmesi yararlıdır. Bakır atımının azaldığı, birikiminin doku ve organlarda harabiyet yapacağı Wilson hastalığında hastalara Cu kısıtlı beslenme programı uygulanmaktadır.
Bu hastalıkta çocuğun yaşı, ağırlığı ve büyüme hızı dikkate alınarak kısıtlanır. Hastalık 5-6 yaşlarından sonra ortaya çıktığı için 1 mg Cu içeren beslenme programları uygulanır.
Wilson Hastalığı:
Otozomal resesif geçiş gösteren ve vücutta bakır birikimi olarak tanımlanan bir hastalıktır. Erken tanıda özellikle nörolojik bozuklukları ve organ bozukluklarını önlemek olanaklıdır. Vücutta bakır birikimi üç şekilde olmaktadır: Emiliminde fazlalık, dağılımda anormallik ve atılımda azalma.
Yapılan birçok çalışma vücuttan atımın az olduğunu göstermektedir. Wilson hastalığında bakır atımı doğuştan bozuk olduğu halde hastalık 5 yaş sonrasında ortaya çıkmaktadır.
Bakırdan kısıtlı (1 mg) Beslenme Programı Değişimleri
|
BESİN
|
BİR DEĞİŞİMDEKİ BAKIR (Cu) MİKTARI
|
|
Süt değişimi
|
0,05 mg
|
|
Et değişimi
|
0,03 mg
|
|
Ekmek değişimi
|
0,09 mg
|
|
Sebze değişimi
|
0,05 mg
|
|
Şeker değişimi
|
0,05 mg
|
|
Meyve değişimi
|
0,05 mg
|
Günlük 1 g TUZ tüketilebilir.
Günlük 10 g TEREYAĞI tüketilebilir.
Yorumlar
Yorum Gönder